> BESPREEK, ZO MOGELIJK, DE RELATIE MET DE VERZORGENDE (DIEGENE DIE U VERZORGT)
U hebt al een lange tijd, misschien zelfs uw leven lang, een relatie met diegene die u verzorgt (partnerrelatie, moeder/dochterrelatie of zus/zusrelatie). In die relatie kunt u misschien uzelf zijn maar soms ook niet. Het ter sprake brengen van bepaalde onderwerpen geeft spanning, sommige gevoelens mogen niet geuit worden en de (on)afhankelijkheidrelatie tussen u en diegene die u verzorgt voelt als ongemakkelijk of zelfs als manipulatief. Misschien lukt het u om de verhouding tussen u en de verzorgende te bespreken. Wanneer dat niet lukt, is het wellicht de moeite waard om iemand te vragen om u en de verzorgende daarbij te helpen. Want een open relatie tussen u en de verzorgende, is natuurlijk het plezierigste.
> BESCHERM UZELF
De zorg kan fysiek zwaar zijn. Informeer bij de thuiszorg over hulpmiddelen die u kunnen ontlasten. Maar ook emotioneel kan uw taak zwaar zijn. Zo kunnen frustraties op u worden botgevierd. Of de verzorgende is veeleisend en humeurig. Het kan lastig zijn om gepast te reageren op die situaties. Grenzen stellen is soms nodig. Daar hoeft u zich niet voor te schamen. Maar wellicht is het beter om te luisteren naar de achterkant van boosheid en veeleisendheid. Dikwijls gaat achter dat gedrag teleurstelling, onvermogen en kwetsbaarheid schuil. Wellicht helpt het u om te weten dat verzorgende er zelf ook niet voor gekozen heeft om afhankelijk te zijn.
> LAAT UW GEVOELENS TOE
Er zijn hoogtepunten en dieptepunten in de zorg. Er zijn momenten waarop u zich bevoorrecht voelt dat u deze optimale zorg mag verlenen. Maar er zijn ook momenten waar u uw taak als zwaar ervaart. In die situatie voelt u misschien verzet en reageert u wellicht kribbig en afgemeten. Deze reacties zijn normaal en horen bij het toelaten van uw nieuwe situatie. Wanneer uw heftigste emoties wat zijn bedaard en u gaat nadenken over hoe nu verder, kunt u ineens weer tegen uw beperkingen opbosten en kunnen emoties onverwacht weer komen opzetten. De beste manier om er mee om te gaan is om uw gevoelens toe te laten.
> AANVAARD HET VERLIES VAN GEZONDHEID ALS HET NIET ANDERS MEER KAN
Het accepteren van verlies van gezondheid is moeilijk. Soms gaat het om het niet aanslaan van de behandeling of om een slechte uitkomst van het medisch onderzoek. De verzorgde voelt zich terneergeslagen, machteloos of boos; slachtoffer van de situatie. Toch is het belangrijk om de situatie te accepteren. Dat gaat niet zomaar. Soms is het nodig om een ‘second opinion’ te vragen. Maar als ook daar hetzelfde onomkeerbare uitkomt, dan kan het helpen om de situatie te relativeren, toe te laten wat er nog wel is of om te komen tot een herschikking van het leven. In plaats van ‘wat kan ik niet’ naar ‘wat kan ik nog wel’ of van ‘controle over de situatie’ naar ‘het toelaten van hoe de situatie nu is’. In plaats van stil te staan bij het verlies van gezondheid of over de onverschilligheid van artsen en het gebrek aan zorgzaamheid van je familie en vrienden ook toe te laten dat er meer is dan de ziekte, niet uitgekomen dromen en wellicht boosheid en verdriet over gebroken relaties. Er zijn trainingen om het verlies te aanvaarden. Daarbij worden principes van levensverhalen, spiritualiteit, mindfulness, rituelen en herdefiniëring van de situatie gebruikt om het verlies van gezondheid te kunnen aanvaarden. Klik hier voor de training ‘Tussen controle en acceptatie bij ziekte’. Aanvaarding van de situatie geeft meer vreugde in het hier en nu.
> LEER VERBORGEN SPANNINGEN EN DEPRESSIE HERKENNEN EN VERMINDEREN
De onzekerheid en spanning over ‘wat de toekomst brengen mogen’, kan je gezondheid beïnvloeden. Let daarom op jezelf. Neem daarom je emotionele en fysieke behoeften serieus, probeer stress en depressiviteit te voorkomen.
Tips voor het verminderen van stress:
- Behoud evenwicht in je leven.
Laat de zorg voor de ander je leven niet beheersen. Maak tijd voor de humor, rust en ontspanning. Dat vitaliseert en komt de zorg ten goede. - Maak tijd voor lichaamsbeweging.
Lichaamsbeweging is een geweldige uitlaatklep voor stress. Het is ook een krachtige energie-booster. Streef er naar om minimaal een half uur per dag lichaamsbeweging te hebben. - Zorg voor voldoende slaap.
Slaap heeft een grote invloed op stemming en vitaliteit. 7 tot 8 uur slaap per nacht heb je minimaal nodig. Het helpt om de situatie overdag beter aan te kunnen. - Oefen ontspanningstechnieken.
Ontspanningstechnieken, zoals diepe ademhaling, meditatie, yoga en mindfulness zijn krachtige middelen om je draagvermogen te verhogen. Ze hebben invloed op gevoelens van rust en vreugde, ook in moeilijk situaties.
Tips voor het verminderen van depressiviteit:
Een lange periode van intensieve mantelzorg en het gebrek aan vooruitzichten doet een beroep op je uithoudingsvermogen. Als je langdurig op de proef wordt gesteld, kunnen de volgende tips helpen om het vol te houden:
- Houd een normale dagelijkse routine aan.
Behandel je zorgtaak als een gewone baan, met een dagelijkse “start” en “eind” tijd. Een vast schema zal je helpen om het vol te houden en er ook nog van te genieten. - Zorg voor sociale contacten.
De relaties met anderen geven zin aan het leven. Je merkt dat je van betekenis bent, dat het er toe doet dat je er bent. - Maak een zorgleefplan.
Voorkom dat je overweldigd wordt door grote doelen maar maak een beheersbaar stappenplan. Stel prioriteiten. Als je zorgleefplan niet meer aansluit bij de zorgsituatie, neem dan de tijd om het plan bij te stellen. - Maak een lijst en verzamel foto’s van mooie herinneringen.
Mooie herinneringen zijn troostend. Zeker als je er in dankbaarheid op terug kunt kijken. - Focus op de dingen die je kunt controleren.
Je kunt niet bepalen hoe het ziekteproces verloopt. In plaats van het verspillen van je kostbare energie op dingen die buiten je bereik liggen, richt je aandacht op dingen die je kunt beïnvloeden, zoals het scheppen van een plezierige sfeer en het creëren van een vast ritme op de dag.
> VRAAG NAAR DE ONDERSTEUNING DIE U NODIG HEEFT.
Probeer niet om de stress of depressiviteit die gepaard gaat met uw zorgtaak, alleen te dragen. Uw natuurlijke reactie kan zijn om terug te trekken of om uit trots geen hulp te vragen. Maar vermijd de neiging om u te isoleren! U zult zich er alleen maar slechter door voelen.