Zonder testament wordt uw nalatenschap verdeeld volgens de regels van de wettelijke erfopvolging. In Nederland wordt dit geregeld door het Burgerlijk Wetboek. De erfopvolging volgt een bepaalde volgorde:
- Eerste orde: Echtgenoot/geregistreerd partner en kinderen.
- Tweede orde: Ouders, broers en zussen.
- Derde orde: Grootouders.
- Vierde orde: Overgrootouders.
- Als er geen erfgenamen zijn, vervalt de nalatenschap aan de Staat.
Het regelen van uw nalatenschap zonder een testament kan leiden tot onzekerheden en problemen voor uw nabestaanden. Bespreek daarom uw wensen openlijk met uw nabestaanden zodat zij op de hoogte zijn van uw intenties en voorkom daarmee verrassingen. Overweeg ook om een schriftelijke verklaring te maken die u met uw erfgenamen deelt, waarin u uw wensen met betrekking tot de verdeling van roerende goederen duidelijk maakt. Ook kunt u mondeling of schriftelijk duidelijk maken wie u aanwijst als executeur. Deze persoon kan als informele executeur optreden voor de verdeling van de nalatenschap.
Wanneer uw situatie minder complex (zie noot onder aan de pagina) is en vooral bestaat uit roerende goederen (banksaldo, auto, caravan, sierraden, kunstwerken, inboedel ea.) dan kunt u, in plaats van een testament, kiezen voor het opstellen van een codicil en/of het labelen van roerende zaken. Een codicil is een handgeschreven, gedateerd en ondertekend document waarin u kunt aangeven hoe bepaalde roerende goederen verdeeld moeten worden terwijl bij het labelen een sticker geplakt wordt op het roerende goed met de naam van de betreffende erfgenaam. Dit is vooral geschikt voor persoonlijke bezittingen met emotionele waarde. Let er wel op dat een codicil volledig met de hand geschreven, gedateerd en ondertekend moet zijn. Zo niet, dan kan het codicil door de rechter ongeldig worden verklaard.
Voor het opstellen van een codicil en/of labelen kunt u gebruikmaken van een boedellijst (inventarisatielijst van alle roerende goederen). Stappen die u kunt nemen zijn:
- Maak een gedetailleerde Inventarisatielijst van al uw roerende goederen
- Zet achter de roerende goederen de geschatte waarde
- Verwijs in de inventarisatielijst naar de door u aangewezen erfgenamen (codicil en/of label)
Opmerking:
- Het vooraf regelen van de verdeling van roerende goederen na uw overlijden kan veel zorgen
en conflicten voorkomen.
- De boedellijst kan als bijlage worden toegevoegd aan het testament.
- Complexe vermogenssituatie
Noot :
Een complexe vermogenssituatie verwijst naar financiële situaties met de volgende kenmerken:
- Veelzijdigheid van Bezittingen: Wanneer u diverse soorten bezittingen heeft, zoals onroerend goed, aandelen, obligaties, bedrijfseigendom, kunstcollecties, of buitenlandse investeringen, is dat een kenmerk van complexiteit.
- Internationale Aspecten: Wanneer u vermogen heeft verschillende landen, kunnen er complicaties ontstaan door verschillende belastingregels, valutarisico’s, en juridische systemen en is dat een kenmerk van complexiteit.
- Familiaire Structuur: Wanneer uw vermogen verspreid is over meerdere familieleden of waarin er sprake is van complexe erfrechtelijke constructies, kan dat worden beschouwd als complex. Bijvoorbeeld bij samengestelde gezinnen of familietrusts.
- Zakelijke Belangen: Als u eigenaar bent van een bedrijf of een belang heeft in meerdere ondernemingen, dan is uw vermogenssituatie complex vanwege de noodzaak om bedrijfswaarde, winstverdeling, en zakelijke schulden in kaart te brengen en te beheren.
- Belastingoptimalisatie en Juridische Structuren: Gebruik van complexe juridische en fiscale structuren, zoals trusts, holdingmaatschappijen, of offshore-entiteiten, is een kenmerk van een gecompliceerde vermogenssituatie.
- Schuldenstructuur: Het hebben van verschillende soorten schulden, zoals hypotheken, persoonlijke leningen, en zakelijke schulden, maakt de situatie complex, vooral als deze schulden ook internationaal zijn of onder verschillende voorwaarden vallen.
- Erfenissen en Schenkingen: Wanneer u aanzienlijke bedragen erft of schenkt, kunnen er complexe fiscale en juridische kwesties ontstaan die uw vermogenssituatie complex maken.
Een complexe vermogenssituatie vereist vaak gespecialiseerde advisering, bijvoorbeeld door financieel planners, belastingadviseurs, of juristen, om ervoor te zorgen dat het vermogen op een efficiënte manier wordt beheerd en overgedragen.